Antonin Pavlov là một cậu bé chơi môn thể thao nào cũng giỏi tại một trường trung học cấp hai ngay tại thủ đô Moscow, nước Nga. Thế rồi vì một vài cơn bệnh đột ngột, sức khỏe cậu sa sút hẳn phong độ trong môn bóng đá, và mới trong tuần vừa qua, cậu đã hoàn toàn tuyệt vọng khi xem bảng thông báo không còn thấy tên mình trong đội tuyển của nhà trường đi thi đấu giải vô địch bóng đá các trường trung học của thành phố trong mùa đông năm nay…
Biết nỗi lòng của con trai yêu dấu, bố mẹ Pavlov đã tìm cách khích lệ tinh thần cậu. Gia đình tuy không khá giả mấy, nhưng ông bà cũng quyết định chắt bóp mua cho con một đôi giày thi đấu bóng đá loại tốt, thay cho đôi giày cũ đã mòn rách.
Chiều nay, tuy không còn được tập luyện cho ngày thi đấu sắp tới, Pavlov vẫn tự an ủi mình bằng cách xỏ đôi giày mới ấy và đến chơi chung với các bạn, đứa nào cũng phải thèm thuồng và trầm trồ khen ngợi. Có đứa lại còn đến vỗ vai Pavlov, chúc mừng sớm cho cậu sẽ trở thành cây làm bàn xuất sắc cho mùa bóng năm sau. Lỗ mũi cậu như nở phồng, quên đi cái giá rét mùa đông tuyết đang rơi trắng sân bóng, quên đi cả một phần nỗi buồn đành phải treo giò…
Kết thúc buổi tập, cả đám cầu thủ bạn học của Pavlov cùng lên một chuyến xe buýt để về khu chung cư cách sân bóng khá xa. Xe đang chạy bon bon, đám trẻ cũng đang say sưa cười nói, bỗng bác tài đạp chân thắng dừng xe lại đột ngột.
Một người đàn bà bước lên chỗ cửa xe, miệng xuýt xoa hồ hởi: “Ôi chao ! Cám ơn bác tài tốt bụng nhé, chào tất cả các cháu dễ thương. May quá, từ nãy đến giờ có đến cả chục chiếc xe buýt nhưng cứ hễ nhận ra tôi là xe nào cũng bỏ đi, khéo tôi đến chết cóng mất vì không ai cho đi nhờ…”
Đến lúc này thì cả bọn trẻ mới trố mắt nhìn kỹ người hành khách mới lên. Đó là một người phụ nữ đang bụng mang dạ chửa, quần áo thì nghèo khổ, bên ngoài chỉ có tấm áo dạ cũ sờn, đầu chít khăn đen phong phanh, mặt và hai bàn tay đã bắt đầu tím tài vì lạnh, và đôi chân thì không có giày, chỉ có mỗi đôi tất vá chằng vá đụp.
Bà khách lại tiếp tục nói chuyện vui vẻ huyên thuyên, lúc thì với bác tài, lúc thì lại quay xuống hào phóng tặng mấy chú cầu thủ nhỏ một vài chiếc kẹo loại chưa đến một xu móc ra từ chiếc giỏ xách lép kẹp. Khi bọn trưởng vỗ tay thay cho lời cám ơn và cùng nhau hát bài hành khúc của đội tuyển bóng đá thật sôi nổi, thì bà cũng bập bẹ hát theo một cách hồn nhiên. Trông bà như thể một người lạc quan vui tính, không bao giờ biết kêu than khổ sở vì cái nghèo đeo đẳng…
Pavlov vừa nhai kẹo vừa quan sát người phụ nữ. Bà chắc cũng chỉ trạc tuổi mẹ cậu, nhưng đã sớm già vì nhọc nhằn vất vả. Không biết bà làm nghề gì, nhưng có lẽ đang có thai như thế kia thì không khéo thất nghiệp rồi ! Bất giác, Pavlov lại nhìn xuống đôi chân không có giày của bà đã bị tuyết tan ướt đẫm đôi bít tất bằng len cũ gần bục ra…
Trạm xe buýt gần nhà kia rồi, cậu biết đã sắp đến lúc phải xuống xe. Pavlov nhìn xuống đôi giày thể thao mới toanh dưới chân. Được rồi, cậu sẽ chỉ cần chạy ào thật nhanh khoảng 200 mét là về tới chung cư ! Quyết định thật nhanh như sợ chần chừ thì sẽ không thể làm được nữa, cậu lần lượt co chân lên, dùng tay cởi từng chiếc giày, xốc chiếc balô nhỏ lên vai, không dám chào tạm biệt các bạn, rời khỏi ghế, bước nhanh tới phía người phụ nữ ở hàng ghế trước mặt, cậu đặt đôi giày sát vào chân bà ta, miệng lí nhí: “Bác ơi, Lễ Chúa Giáng Sinh sắp đến rồi, cháu xin biếu bác đôi giày, chắc là vừa khổ chân của bác…”
Người đàn bà trợn mắt nhìn xuống đôi giày, lại tròn xoe ngược mắt lên nhìn cậu bé lúc này đã đỏ dừ cả mặt mũi vì ngượng nghịu. Bà ấp úng: “Sao lại thế này ? Cháu còn phải đá bóng cơ mà ?”
Đúng lúc ấy, xe buýt dừng lại ở trạm, Pavlov vội chạy ra cửa, chỉ kịp nói vói lại trước khi nhảy xuống vệ đường bằng đôi chân chỉ có bít tất: “Bác yên tâm, cháu không còn ở trong đội tuyển nữa ạ !” Thế rồi cậu vụt chạy đi trong sự ngỡ ngàng của mọi người…
KHUYẾT DANH