Các nhà khoa học làm thí nghiệm bỏ 5 con khỉ vào trong một cái chuồng. Chúng được cho ăn uống rất thiếu thốn vì vậy lúc nào cũng thèm ăn.
Trong chuồng được đặt một nải chuối trên một cái thang, nếu con khỉ trèo lên đỉnh thang nó sẽ bị điện giật. Sau một thời gian, cứ con khỉ nào trèo lên thang thì 4 con khỉ còn lại ngăn cản nó. Chúng nhận thức rằng cứ trèo lên thang là chúng sẽ bị điện giật. Rồi sau một thời gian chẳng còn con khỉ nào dám trèo lên thang nữa.
Nhà khoa học đổi 1 con khỉ trong đó bằng một con khỉ mới. Con khỉ mới này ngay lập tức chạy đến cầu thang nhưng bị 4 con kia ngăn lại . Rồi nó cũng được dạy là không nên trèo lên thang. Nhà khoa học lại thay thế một con khỉ cũ bằng con khỉ mới. Con khỉ đó cũng lại chạy tới thang và bị 4 con vây lại, trong đó có 1 con chỉ được dạy mà chưa từng bị điện giật.
Dần dần sau vài lần đồi nữa thì cả 5 con khỉ trong chuồng đều là khỉ mới tinh và chưa từng bị điện giật, sau đó các nhà khoa học tắt điện đi nhưng chẳng con nào trong số chúng dám leo lên, chúng chẳng hiểu tại sao phải ngăn cản lẫn nhau nhưng cứ theo thói quen mà làm.
Và trong cuộc sống chúng ta cũng thường hay im lặng trước bất công và từ bỏ nải chuối tự do, vì bạn bè người thân xung quanh ta cứ hay ngăn cản hoặc xa lánh. Họ gọi ta là “phản động” nhưng họ chẳng biết phản động là như thế nào. Họ chỉ biết nếu đi gần ta thì có khả năng bị điện giật, nhưng nếu ta lấy được nải chuối thì họ sẽ bay lại xin chia phần ngay.
ĐINH NGUYÊN KHA
Từ FB Dân Sàigòn xưa
Từ FB Dân Sàigòn xưa
