Cậu Nguyễn Văn Thích, con của Thượng Thư Bộ Lễ Nguyễn Văn Mại, người Huế, là học trò thế hệ đầu tiên của các Frères Pellerin, còn gọi là Bình Linh hay Lasalle. Đường công danh của cậu rộng mở. Thế nhưng, ngày 29.6.1911, cậu lén gia đình để được rửa tội. Cả gia đình là Phật Tử của cụ Thượng Thư rúng động. Được tin, thân sinh cậu, vốn là một nhà nho, không cầm nổi tức giận, dùng roi đánh nhừ tử đứa con bất hiếu. Mấy chục năm sau, nhân dịp mừng thất tuần của anh Thích, em gái cậu là bà Thiếu Hải thuật lại:
“Trong nhà… dùi, gậy, ba toong,
Rút ra đánh hết, chẳng còn cái mô !
Chị em, ai nấy sững sờ,
Lính tráng, vú bõ, không rờ đến cơm”.
Khi cơn gia biến dịu dần với thời gian, cụ Thượng Thư nghĩ đến việc lập gia đình cho con trai đã 26 tuổi, bấy giờ đã là một thầy giáo. Cụ mời Đức Cha Allys ( Cố Lý ) đến nhà, xin Đức Cha can thiệp mai mối để cậu nên duyên cùng con gái của Thượng Thư Bộ Lại Nguyễn Hữu Bài, người Quảng Trị. Ngờ đâu, được ‘hung tin’, cậu ấm đã thoát ly gia đình quý tộc của mình và vào một đêm thanh vắng tháng 9 năm 1917, thầy giáo Thích cải trang làm một cô gái trong chiếc áo dài tha thướt, e ấp chiếc nón bài thơ, trực chỉ Tiểu Chủng Viện An Ninh, Cửa Tùng, Quảng Trị.
Đây là một trường hợp nhập trường chưa từng có vì trên nguyên tắc, vào Tiểu Chủng Viện, các chú chỉ từ 12 đến 14 tuổi, nhưng thầy Thích đã 26, làm sao đây ? May thay, Đức Cha Allys biết rõ hoàn cảnh nên nhận ngay chủng sinh độc đáo nầy; độc đáo ở chỗ, cậu vừa làm trò, vừa làm thầy. Chú Thích vừa học tiếng Latinh và chương trình chủng viện vừa là thầy Thích dạy Pháp Văn, Hán Văn và Quốc Văn cho các chú.
( Ảnh cha Sảng Đình và các sinh viên khoa Hán Học, Viện Đại Học Huế,
ở lăng Minh Mạng, Huế )
Sau 2 năm tu tập, chú Thích được gửi vào Đại Chủng Viện Phú Xuân, Huế, và 6 năm sau, thụ phong Linh Mục. Ngài là một Linh Mục xuất sắc về cầm kỳ thi hoạ. Cha Thích là một nhạc sĩ, một nhà thơ, một hoạ sĩ, một dịch giả với bút hiệu Sảng Đình và là một giáo sư Hán Văn, Quốc Văn, Pháp Văn của các trường Đại Học Sàigòn, Đà Lạt và Văn Khoa Huế; ngoài ra, ngài còn dạy ở Thiên Hựu, Quốc Học, Dòng Thánh Tâm Huế và các trường khác. Ngài qua đời 10.12.1978, thọ 87 tuổi.
Giáo Phận Huế tự hào về ngài và hôm nay, vẫn hát những bài hát không bao giờ quên do ngài sáng tác, “Lạy Đức Mẹ La Vang, xin cứu con nguy nan” và “Linh hồn tôi ngợi khen Chúa và trí khôn tôi nhảy mừng trong Chúa cứu chuộc tôi”. Còn anh em Hướng Đạo Việt Nam thì thuộc lòng các bài hát khi sinh hoạt: “Cái nhà là Nhà của ta, công khó cha ông làm ra, cháu con hãy gìn giữ lấy, muôn năm với nước non nhà…” và khi tĩnh tâm: “Anh em chúng ta chung một đường lên, chung một đường lên đến nơi Nguồn Thật, Nguồn Thật là dây Sức Sống vô biên, sống vô biên là sống cùng Tạo Vật” ( Tạo Vật chính là Con Tạo, là Tạo Hóa, là Hóa Công, là Thiên Chúa, thường bị hiểu sai là các thọ tạo trong trời đất ).
( Một bài thơ của cha Sảng Đình )
Em gái ngài là cô Nguyễn Thị Ngọc, có pháp danh nhà Phật là Như Ngộ về sau chịu ảnh hưởng của anh, đã trở lại và trở thành một Nữ Tu Dòng Kín Huế với tên gọi Soeur Marie Eucharistie, Marie Thánh Thể.
Từ tư liệu của Lm. MINH AN, Huế và của Hướng Đạo Việt Nam
